یکی از ترس های رایجی که در زمینه ابتلا به بیماری های پوستی وجود دارد، ترس از ابتلا به سرطان پوست در اثر تماس با نور آفتاب است. برخی افراد، ترسی افراطی دارند و برخی دیگر آنقدر نسبت به این موضوع بی تفاوت هستند که حتی ضدآفتاب هم هنگام خروج از خانه استفاده نمی کنند. با دکتر مریم یوسفی، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفت وگو کردیم تا بدانیم که حد ترس از آفتاب و محافظت پوست در برابر آن چقدر است.
:: آیا باید پوستمان را کاملا از نور آفتاب در امان نگه داریم؟
متاسفانه در حال حاضر سطح سرمی ویتامین D بیشتر افراد کشورمان بسیار پایین آمده است. هنوز هم دقیق نمی دانیم علت آن فقر غذایی است یا فقر تابش نور آفتاب به پوست یا هر دوی این موارد. ما برای ساخت ویتامین D در بدنمان به تابش نور آفتاب به سطح پوست نیاز داریم اما این تابش باید به اندازه و در حد اعتدال باشد، نه افراطی.
:: منظورتان از اعتدال چیست؟
ببینید، حدود 30 20 دقیقه پیاده روی صبحگاهی بدون استفاده از ضدآفتاب می تواند زمینه تولید ویتامین D کافی در بدن فراهم کند. البته عجیب است که در کشور آفتاب خیزی مانند ایران که معمولا مردم از ضدآفتاب های فیزیکی و شیمیایی هم چندان استفاده نمی کنند، کمبود ویتامین D با این وسعت وجود دارد. شاید بتوان مشکلات مربوط به فقر غذایی را کمی پررنگ تر از فقر آفتاب دانست.
:: سالمندان هم به آفتاب گرفتن روزانه نیاز دارند؟
بله، بهتر است افراد سالمند، برای ساخت ویتامین D در بدنشان، مدتی از روز را بدون استفاده از هیچ نوع ضدآفتابی در معرض نور آفتاب بگذرانند تا امکان تشدید پوکی استخوان در آنها کمتر شود. ضمن اینکه مصرف مکمل های دارویی کلسیم و ویتامین D هم برای این افراد با نظر پزشک متخصص لازم است. نتایج تحقیقات جدید نشان می دهند کمبود ویتامین D در بدن می تواند با ابتلا به برخی سرطان ها مرتبط باشد بنابراین سالمندان و افراد میانسال باید کمی کمتر از آفتاب بترسند و دقایقی از روز، خودشان را در معرض آن قرار بدهند.
:: نور آفتاب، غیر از ایجاد زمینه برای ساخت ویتامین D در بدن، فایده دیگری هم دارد؟
بله، تابش نور آفتاب به بدن می تواند باعث افزایش ترشح هورمون های شادی بخش یا همان اندورفین ها در بدن شود و فرد را شادتر کنند. به همین دلیل خود آفتاب قادر به بالا بردن خلق وخو و ایجاد شادی در افراد است. محروم کردن بدن از نور خورشید می تواند باعث پایین آمدن خلق وخو و ابتلا به افسردگی شود بنابراین برای مدتی در طول روز، اجازه تابش آفتاب به پوست بدنتان را بدهید. اصلا به همین دلیل است که خوابیدن زیر نور آفتاب در کنار ساحل باعث ایجاد حسی خوب در افراد می شود و معمولا کسانی که با نور آفتاب برنزه می کنند، به انجام دوباره این کار نسبتا خطرناک معتاد می شوند. با این حال و با تمام خوبی هایی که نور آفتاب دارد، نمی توانیم از مضرات آن هم چشم پوشی کنیم.
:: چه مضراتی؟
یکی از مهم ترین عوامل ابتلا به سرطان پوست، اشعه فرابنفش نور خورشید است. معمولا در مناطقی مانند استرالیا که لایه ازن بیشتر تخریب شده و اشعه فرابنفش بیشتری وجود دارد، مردم بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار می گیرند. از طرف دیگر، پیری زودرس پوست هم می تواند نتیجه تابش نور آفتاب و اشعه فرابنفش آن به پوست باشد. ضمن اینکه یکی از مهم ترین علت های ایجاد و تشدید لک های پوستی هم همین تابش مستقیم نور آفتاب و اشعه فرابنفش آن به پوست است. نور آفتاب می تواند نازک تر شدن پوست را در پی داشته باشد و باعث بازتر شدن رگ های خونی شود.
:: برخی افراد می گویند آفتاب گرفتن بچه ها کنار ساحل یا حتی در پارک های بازی در این دوره و زمانه ای که زندگی های بیشتر ما آپارتمانی شده، ضروری است. نظر شما در این مورد چیست؟
این باور درستی نیست. آفتاب سوختگی، جزو اورژانس های پزشکی، مخصوصا برای اطفال است.گاهی آفتاب سوختگی همراه با ایجاد تاول و اختلال آب و الکترولیت های بدن، شرایط لازم و کافی برای بستری شدن کودکان را فراهم می کند و حتی خطرهای جانی برای آنها دارد. ابتلا به آفتاب سوختگی در دوران کودکی می تواند عاملی برای ابتلا به ملانوما (حادترین سرطان پوست) در دوران بزرگسالی باشد. حتما باید پوست بچه ها را با ضدآفتاب های فیزیکی یا شیمیایی در برابر نور شدید آفتاب محافظت کرد. هرگز آنها را بدون پوشش مناسب برای ساعت های طولانی کنار دریا یا در پارک های بازی و زیر نور آفتاب رها نکنید .
:: توصیه آخر؟
به جای آفتاب گرفتن های طولانی مدت، رژیم غذایی خود را اصلاح و از لبنیات حاوی ویتامین D استفاده کنید. باتوجه به خطرناک تر بودن نور آفتاب برای پوست نسبت به مفید بودن آن، استفاده و تمدید کرم ضدآفتاب در طول روز را پشت گوش نیندازید.
منبع : روزنامه سلامت
